Krótkie wędzidełko języka u dziecka – co trzeba wiedzieć?

Krótkie wędzidełko języka inaczej ankyloglossia to najczęstsza wada wrodzona w obrębie jamy ustnej. Szacuje się, że rodzi się z nią od 3% do 10% dzieci, choć nie zawsze jest ona diagnozowana. Wędzidełko językowe to fałd błony tkankowej łączącej język z podniebieniem, który kształtuje się już w pierwszych tygodniach życia płodowego. Krótkie wędzidełko może być przyczyną licznych zaburzeń zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci, a nawet dorosłych.

Wędzidełko języka – jakie pełni funkcje?

Jak zostało wspomniane na początku artykuły wędzidełko językowe to fałd błony śluzowej, który łączy środkową cześć języka z dnem jamy ustnej. Odpowiada za ruchliwość języka, która jest niezbędna to prawidłowego ssania, gryzienia, przełykania oraz wymowy. Wędzidełko podjęzykowe kształtuje się już na początku życia płodowego. W okresie embrionalnym tworzy się błona, która łączy dno jamy ustnej z językiem, określana sublinqua. W raz z rozwojem ciąży część komórek ulega apoptozie, dzięki czemu wędzidełko się „cofa” a część języka zostaje uwolniona. Z nieokreślonych do dziś powodów, proces ten zostaje czasem zaburzony i dziecko rodzi się z wadą. Wędzidełko może być zbyt grube lub szerokie, co powoduje zaburzenia jego funkcji.

Krótkie wędzidełko języka u niemowlaków – czym się objawia?

Krótkie wędzidełko można rozpoznać u dzieci niedługo po urodzeniu. Wiąże się to z faktem, że język odkrywa niezwykle istotną rolę podczas karmienia piersią, które jest dość złożonym procesem.

Język podczas ssania musi pełnić kilka funkcji:

• Przytrzymuje brodawkę z otoczką sutkową w buzi;
• Wraz z policzkami wytwarza podciśnienie, które umożliwia wyssanie pokarmu z piersi;
• Przesuwa pokarm w stronę gardła, by mogło zostać połknięte.

Jeśli noworodek ma wadę cały proces ssania będzie znacznie utrudniony. W takiej sytuacji dziecko całkowicie odmawia pobierania pokarmu lub proces karmienia jest nieefektywny i długotrwały. Niemowlę podczas karmienia się denerwuje i często płacze, ponieważ nie może skutecznie ssać mleka. Przy krótkim wędzidełku charakterystyczny jest również kształt języka, którego końcówka przypomina wcięcie serduszka.

Ankyloglossia u starszych dzieci – jak rozpoznać krótkie wędzidełko?

Nie zawsze krótkie wędzidełko jest rozpoznawane w okresie niemowlęcym. Z czasem ankyloglossia może być przyczyną pojawiania się kolejnych nieprawidłowości w trakcie rozwoju dziecka. Zaburza między innymi rozwój funkcji prymarnych, takich jak gryzienie, odgryzanie, żucie, czy połykanie. Może być to powodem problemów z rozszerzaniem diety. Problem z prawidłowym obrobieniem spożywanego pokarmu, może prowadzić do wzrostu wrażliwości śluzówki jamy ustnej, a z czasem odruchu wypychania jedzenie, lub odruchu wymiotnego.

Krótkie wędzidełko bardzo często prowadzi to rozwoju wady wymowy u starszych dzieci – jest to tzw. dylalia anatomiczno-funkcjonalna. Charakteryzuje się wypychaniem języka pomiędzy zęby, co prowadzi do seplenienia i nieprawidłowej wymowy głoski „r”.

Specjaliści coraz częściej podkreślają również związek ankyloglossi z problemami ortodontycznymi. Problemy z prawidłową ruchomością języka spowodowane przez krótkie wędzidełko mogą wpływać na rozwój wad zgryzu, pojawianie się chorób przyzębia, przemieszczanie się zębów i ścierania siekaczy.

Wskazania do frenotomii u dzieci

Opisane wyżej objawy są wskazaniem do konsultacji z logopedą lub laryngologiem, którzy ocenią stopień wady. W przypadku nieznacznego skrócenia wędzidełka zalecane są ćwiczenia logopedyczne oraz masaże wędzidełka. Jeśli wada jest znaczna ,lub wcześniejsze zalecenia nie przynoszą oczekiwanych efektów niezbędne jest przeprowadzenie zabiegu frenotomii. Podcięcie wędzidełka języka można wykonać w każdym wieku, najlepiej u doświadczonych specjalistów. We Wrocławiu zabieg podcięcia wędzidełka języka przeprowadzisz w Dolnośląskim Centrum Ginekologii i Zdrowia Rodziny https://www.dcg.wroclaw.pl/podcinanie-wedzidelka-jezyka-wroclaw.html.

Cała procedura jest dość szybka, wykonywana przy użyciu specjalnych nożyczek lub kautera (noża elektrycznego). U niemowlaków zabieg przeprowadzany jest bez znieczulenia, ze względu na niskie unerwienie tej błony jeszcze w tym wieku i bezpieczeństwo malucha. U dzieci nieco starszych oraz dorosłych można zastosować znieczulenie miejscowe.

Po zabiegu niezbędna jest odpowiednia higiena jamy ustnej. By nie doszło do wytworzenia się zrostów, które mogą ponownie unieruchomić język, niezbędne jest wykonywanie specjalnych masaży jamy ustnej u najmłodszych, a także ćwiczeń u dzieci starszych i dorosłych.